Kıssadan hisse bir yazı: Gökyüzündeki ışık şöleni

Kutup bölgelerinde gökyüzünde görülen Kutup ışıkları veya Aurora Borealis en basit anlatımla; dünyanın manyetik alanı ile Güneş’ten gelen yüklü parçacıkların etkileşimi sonucu ortaya çıkıyor. Gecenin karanlığında fark edebildiğimiz bu ışımalar daha çok yeşil renkte ancak etkileşimin atmosferde meydana geldiği yüksekliğe göre kırmızı ve mor da olabiliyor. Aurora kelimesi Roma Şafak Tanrıçası’nın isminden, Boreas’da Yunanca’da kuzey rüzgarına verilen isimden geliyor. Bu enteresan doğa olayına tarihte Ruhların Dansı diyenler de olmuş. Ortaçağ Avrupasında ise auroraların tanrının gönderdiği işaret olduğuna inanmış insanlar. Kuzey ışığını gördüklerinde kimileri korkmuş, kimileri uğursuz olduğuna inanmış, kimileri ise dans etmiş.

Kutup ışıkları diğer adı ile Aurora Borealis, dünyanın kuzeydeki  ve güneyindeki 60. ila 72. paralelleri arasında gökyüzünde görülebilen bir doğa harikası. Kuzeyde kutuplara yakın noktalarda oluşması nedeniyle Kuzey Aurorası ya da Kuzey Işıkları da deniliyor. Fotoğraflarını ilk defa görenlerin çoğunlukla photoshop sandığı kuzey ışıklarını görmek ve bu doğa olayına tanık olmak için kuzey ülkelerinden birine gitmemiz gerekiyordu.

Kuzey yarımkürede İsveç, Norveç, Finlandiya, İzlanda, Kanada, Alaska ile bir miktar da olsa İskoçya’da ve Rusya’nın kuzeyinde görülebiliyor. Bu muhteşem doğa olayını izlemek ve fotoğraflamak için biz Norveç’in kuzeyindeki Tromso şehrini tercih ettik. Yaptığımız araştırmalarda Tromso ve çevresinde kuzey ışığının görülebilme ihtimali diğer yerlere nazaran daha yüksekti. Ancak sadece lokasyon seçimi yeterli değil görmek için. Havanın bulutsuz ve açık olması, güneşteki patlama aktivitelerinin de yüksek oranda olması gerekiyor.

Ekim ayının başından mart ayının sonuna kadar olan periyotta kuzey ışıkları görülebiliyor ancak mart başı için en ideal dönem deniliyor, bizim seyahatimiz de 21-25 şubatta idi yani dönem olarak iyi bir dönemdi. Ancak daha önce söylediğim gibi havanın açık ve bulutsuz olması durumunu hiç bir zaman unutmamak gerekiyor.  En ideal dönemde, en ideal şehirde, fotoğraf ekipmanlarımız ile hazırız. Beş gece süren ışık avımızdan paylaşacağım anekdotlar, kuzey ışıklarını görmeyi planlayanlara fikir verecektir…

1.Gece: Evde oturduğun yerde ışığı göremezsin

Adres soracak bir insan bile göremeden Tromso’dan 60 km uzaktaki, şehir ışıklarından uzak bir köydeki evimize ulaşmak sandığımız kadar kolay olmadı. Biraz dolandık, iki saat rötarlı da olsa evimize ulaştık. Yol yorgunluğu, havanın -10 derece soğukluğu, ilk gün heyecanı derken çabucak akşam oldu. Başımızı pencereden dışarı çıkarmadan, evin içinden gökyüzünü bakıyoruz ancak hava bulutlu, ay bile neredeyse görünmüyor. Northern Lİght uygulamaları indirdik farklı farklı, hepimizin elinde akıllı telefonlar, aktivite oranı, görünme ihtimali, hava durumunu yakından takip ediyoruz. Makinalarımızın ayarlarını yaptık, tripotlarımızı kurduk, evin içinde bekliyoruz 🙂 İlk günkü heyecan çabuk söndü, hava bulut sen bunu unut deyip odalarımıza çekildik ancak makinalarımızı camın önüne yerleştirmeyi de ihmal etmedik, bakarsın gece uyanırız her yer ışık görürüz, kaçırmayalım… Gece bir kaç defa uyanıp gökyüzünü kontrol dahi ettik birbirimizden habersiz… ” Neyse canım, daha dört gecemiz var, görürüz elbette” deyip yattık…

2.Gece: Kuzey ışığını beklerken kameranın başından ayrılma

Gün boyu akıllı telefonlarımıza indirdiğimiz programlardan takibe devam ediyoruz, bir gün önce bugün için GO ( hava açık, kuzey ışığını izleyebilirsiniz) diyen program TRY ( hava parçalı bulutlu, bulutlu, kuzey ışığını görme ihtimalin var, dene) moduna dönüşmüş. Bu durum moralimizi bozsa da yarın ve sonraki gecelerde GO modunu görmek ümit veriyor. Akşam yine makine ayarlarımızı yapıp, tripotlarımızı kurup evin içinde bekleyeme başlamıştık ki gruptan bir bayan arkadaşımla evin dışında bekleme kararı aldık, ikimiz giyinip kuşandık ve dışarı çıktık, gözümüz hep gökyüzünde. Ayın dolunay hali gökyüzünü oldukça aydınlatıyor, bu durum bizim pek de sevmediğimiz bir durum. Saatler ilerliyor, üşüyoruz, makinalarımızın üzerini soğuktan etkilenmemesi için atkılarla kapatıp kendi vücut ısımızı korumak için de sürekli volta atıyoruz.  Ben bir ara gökyüzünde kıpırtı gördüm gibi oldum, bir çığlık attım, herkes toplandı ama yok kuzey ışığı değilmiş:) Bu arada gece boyunca benimle nöbet tutan arkadaşım wc için eve girdi, evden iki arkadaşım ise nöbete yanıma geldi. Üçümüz makinaların başında sohbet ederken ben yine çığlık attım ama bu sefer gelen kuzey ışığı idi. Işık kümesi henüz dağın arkasından çıkıp bulutların arasında kıpırdanırken deklanşörlere bastık ve 20 sn. beklemeye koyulduk, bu arada gözümüz net olarak yeşil kuzey ışığını belki 10 sn. kadar görebilmiştir. Işık kümesi aynı bir yıldız edasında kaydı ve kayboldu. Gece boyunca bir daha göremedik. Evdeki arkadaşlarımız ise daha dışarı çıkana kadar ışık yeniden görünmeze karışmıştı.

3.Gece: Doğru zamanda yanlış yerde olmak

İlk iki  gece kuzey ışığını kaldığımız evde bekleyip haz almadığımız sonuçları yaşayınca, üçüncü gece dolaşmaya karar verdik. Fiyortların kıyısında gündüz gözüyle gördüğümüz güzel yerlere gidip iyi bir lokasyonda bekleyelim dedik. Günlük yaptığımız hava durumu ve ışık kontrollerine göre, bu gece kuzey ışıklarının görünme ihtimali ilk kez %32. Yani oldukça yüksek bir oran, hava da berrak ve açık sayılır tek tük bulutlar var sadece. Fiyord kenarları açık ve görüş mesafesi uzun alanlar. Henüz araba içinde giderken, hem kendimize yer bakınıyor hem de gökyüzünü kontrol ediyorduk ki bir den karşımızda bulut hareketleri belirdi. Biz tabii ki yine çığlık çığlığa attık kendimizi arabadan ama durduğumuz yerde neredeyse 80cm kar vardı, zorlukla yola çıktık, yine deklanşöre bastık ama bu güzelim berrak gecede koca gökyüzünde sadece ufacık bir kuzey ışığı görebildik, daha sonra kendimizce doğru bir alanda durduk ve beklemeye başladık. İnsan bir süre sonra her şeyi yeşil görmeye başlıyor, yani görmek istediği gibi 🙂  %32 lik görünme ihtimali olan gecede, yıldızlar bile net görünürken kuzey ışığını göremeden evin yolunu tuttuk. Gece boyunca instagramdan kaldığımız bölgenin yakınlarında çekilmiş ve yüklenmiş kuzey ışığı fotoğraflarını gördük ve anladık ki biz doğru bir zamanda yanlış bir yerde beklemiştik.

4.Gece: Turizm ofislerini, seyahatin ilk günü ziyaret etmek gerekir

Kala kala iki gecemiz kaldı ve biz hala o gördüğümüz muhteşem kuzey ışığı fotoğraflarını yakalayamamıştık. Gelip de göremeyenler var ifadesini kabul edemiyoruz çünkü instagram dün gece kuzey ışığı fotoğrafı ile dolu idi. Gündüz Tromso merkezi gezdik ve azimli gezgin arkadaşım morvaliz.com  turizm ofisinden kuzey ışığı seyir haritası ile görevlilerden nokta atışlı bilgilerle döndü aramıza. Bu gece izlenecek seyir noktası evimize çok da uzak değil. Akşam 18:00 den itibaren bekleyin notuna istinaden  belirtilen noktaya gittik. Aslında çok özel bir yer değildi, yol kenarında sanki kamyoncuların bekleme yeri gibi bir alandı. Yoldan geçen arabaların ışığı, elektrik direkleri ve teller fotoğraf çekmemize olumsuz katkı sağlayacak olsa da yeter ki artık görelim modundayız. Önce yine civardaki fiyordun etrafında bakındık ama bize verilen nokta yerde bekleyip kuzey ışığını şartlar ne olursa olsun görmek istiyoruz diyerek geri döndük. Yine makinalar ve tripotlar kuruldu, çekim ayarları yapıldı, ama bu gece daha soğuk. Kuru ayaz bir hava var. Ne kadar ayaz o kadar kuzey ışığı… Yıldızlar harika görünüyor. Tek duamız kuzey ışığı yol tarafından değil dağ tarafından görünsün… Ve işte ışık kümesi dans ederek tam da istediğimiz yerden çıkmaya başladı. Biz her zamanki gibi çığlık çığlığa büyük bir keyifle hem izledik hem de fotoğraf çektik. Parmak uçlarım donduğundan makinaya dokunamıyor ya da dokunsam da hissetmiyordum. El ayak ısıtıcılarını harekete geçirip zaman zaman araba içinde eller ısınana kadar bekleyip yeniden çekime devam ettim. Farklı kadraj denemesi için imkan yoktu. Bu macera 3 saat kadar sürdü. Turizm ofisindeki yetkilinin dediği yerde ve zamanda kuzey ışığını görmenin keyfini ve heyecanını yaşadık.

5.Gece:  Gökyüzündeki şölene tanık olmak

Dün geceki başarılı performanstan sonra bu geceye daha bir hazırız. Kuzey ışığı fotoğraf ayarlarımızı artık hepimiz kendi başımıza yapabiliyoruz, heyecanımızı yendik, soğukla mücadele edebiliyoruz. Bugün haberler güzel, tüm programlar bu gece GO diyor 🙂 Erkenden yemeğimizi yiyip, araçlarımıza atladığımız gibi gezinmeye başladık. Önce bir fiyort kenarına indik, uzun pozlama, fiyort, dağlar ve kuzey ışığı güzel olur dedik ancak kadrajımıza giren tepenin yarısının ayışığı ile aydınlanması hoş olmadı. Toplanıp başka yerlerde gezinmeye başladık. O kadar gezindik ki, en sonunda yine döndük evimize. Bu gece her yerden izlenecek, bunu biliyoruz. Tam da eve yeni varmış ve  biraz ısınalım demiştik ki ( hava -25) kuzey ışığı yeşil yeşil görünmeye başladı. Muhteşem bir gece idi, evin dört bir yanından çıkan ışıklar tam da tepemizde buluşuyordu.

Yeşili, moru, kırmızıyı neredeyse her rengi çıplak gözle görüyorduk. Sağdakini mi çeksem soldakini mi… Kadraja dağları mı alsam ağaçları mı… Hatta kameranın önüne geçip 20 saniyede selfie mi çeksem:) Zaman zaman tripod koyacak yer kalmamış gibi kendi aramızda atışsak da bir dakika sonra sevinçten birbirimize sarılıyorduk. Kendimi kaybedip ” I love Tromsoooo” diye haykırdığımı hatırlıyorum…

Soğuktan donan parmaklar, yüz, burun hiç önemli değil… Ben bu geceyi yaşadım ya… Yıllardır hayalini kurduğum kuzey ışıklarını gördüm, tanık oldum, fotoğrafını çektim ya… Dünyanın şanslı kişileri arasındayım çünkü ben bu mutluluğu yaşadım…