Tromso, Norveç’in kuzeyinde bir ada şehir. Ortalama nüfusu 72.000 olan Tromso’nun geçmişte nüfusunun çoğunluğunu Samiler oluşturuyor imiş, günümüzde ise Samiler azınlıkta ancak kültürlerini devam ettirerek yaşamaya devam ediyorlar. Tromso ve çevresi kuzey ışıklarının en iyi gözlemlendiği 62. paralelin kuzeyindeki şehirlerin başında geliyor. Kayak ve kuzey ışıkları hem Norveçlileri hem de yabancı turistleri şehre çekmeye yetiyor.
Oslo’ya iki saatlik uçuş mesafesindeki Tromso aynı zamanda Norveç’in kuzey kutbuna açılan kapısı. Kuşbakışından bol bol kıvrımlı fiyordları ve bembeyaz karlı tepeleri gördükten sonra uçak, denizin üzerine iner gibi süzülerek iniyor Tromso havalimanına. Pist oldukça uzun ve buzlu, küçük bir havalimanı bekliyordum ancak şaşırtıcı bir şekilde büyük. Uçaklar uçuş öncesi buzlanmaya karşı özel solüsyon ile yıkanıyor, kar makineleri sürekli pistlerden kar temizliyor.
Beş gün boyunca geceleri kuzey ışığı avına çıkacağımız Tromso’nun şehir merkezinde yüksek olmayan binalar hakim, deniz kenarından tepeye doğru dikleşen şehrin iki yakasını 1016 mt uzunluğundaki Tromso Köprüsü bağlıyor. Köprünün ortası yüksek kenarları ise alçak, altından yüksek gemiler geçebiliyor, üzerinden ise yayalar köprüyü ortalama 20 dk. yürüyerek geçebiliyorlar. Tromso’nun ada olduğunu söylemiştim, diğer kıyılara denizin altından kilometrelerce uzunluğunda tünellerle bağlanıyor ve bu tünellerin duvarları sanki bir taş madeni gibi, sıvalı değil. Denizin altındaki kavşaklar, tabelalar, tüneller şaşırtıcı derecede düzenli.
Şubat ayında mevsim itibarı ile güneş saat 16:00 gibi batışa geçiyor, gün kısa o nedenle şehri gezerken bunu göz önüne almak gerekiyor.
Film platosu gibi sokaklar
Tromso’nun iki katlı, ahşap eski evlerinin de bulunduğu Storgata caddesi araç trafiğine kapalı, yayalar özgür şekilde yürüyebiliyor. Evler film platosundaki evler gibi, sevimli. Cadde boyunca hem alışveriş dükkanları hem de cafe ve publar bulunmakta. Vitrindeki ürünlerin fiyatları Türk Lirası ile mukayese edince oldukça yüksek, Norveç zaten çok pahalı bir ülke. Hava soğuk, gün kısa olunca dükkanlar da saat 18:00 civarı erkenden kapanıyor, yollar tenhalaşıyor.
Limandaki üçgen çatılı renkli ahşap binalar çok hoş, restoran ve pub olan bu binaların önünden Tromso Köprüsü ve Arctic Katedralin manzarası seyredilmeye değer, özellikle de gün batımı sonrası mavi saatlerde.
Şehir merkezinde iki tane katedral gezilecek yerler listesinde. Eski Tromso evlerinin bulunduğu caddenin üzerindeki Tromso Katedrali tamamen ahşaptan ve 1861 yılında yapılmış. Diğer katedral ise Tromso Köprüsünün doğu çıkışında olan, üçgen ve beyaz mimarisi ile dikkat çeken Arctic Katedrali.
Tromso, gece manzarası güzel bir şehir. Bu manzarayı ve kuzey ışıklarını şehrin en yüksek yerinden izleyebilmek için doğu yakasında teleferik yapılmış. Ziyaretim sırasında bakıma alınmış olması nedeniyle ben teleferik turunu gerçekleştiremedim ancak şehir parkındaki buz heykeller gördüğüm ilk buz heykellerdi. Farklı ülkelerden gelen heykeltraşlar 2-3 mt yüksekliğindeki buz kütlelerini sevimli hayvanlara dönüştürmüşler.
Kutup Müzesini ziyaret edin
Tromso Köprüsünün batı yakasındaki Kutup Müzesi ( Polar Museum) 1978 yılında açılmış. Müzede kuzey kutbunda avlanan kutup ayısı, fok balıkları, kuşlar ve diğer yaban hayvanları doldurulmuş şekilde yer almış, diğer yandan kutuplara giden gemilerdeki eşyalar, seyir defterleri vb. kuzey kutbuna dair herşey sergileniyor. Müze, kutuplarda 713 kutup ayısını katleden avcı Henry Rudi ve benzer avcıların vahşetine son vermek için 1928 yılında mücadele başlatan Roald Amundsen’a atfen bu mücadelenin 50. yılında kurulmuş. Müzeyi gezerken başlangıçta kuzey kutbuna keşif ve bilim için gidildiğini, sonrasında ise herşeyin ticarete dönüştüğü görüyoruz.
Tromso Bilim Müzesi ve Sami Kültürü
Tromso Üniversitesi içinde yer alan Tromso Bilim Müzesinin giriş katında canlıların evrimi ve kutuplarda yaşayan hayvanlara yer verilmiş. Ayrıca belli saatlerde giriş kattaki salonda kuzey ışıklarının nasıl oluştuğunu anlatan güzel bir belgesel sunum da yapılıyor. Belgesel, kuzey ışıklarının eski insanlar tarafından nasıl yorumlandığı ile başlıyor. Işıkları ilk gören kadınlar dans etmişler, çocuklar korkmuşlar, bir takım insanlar ise tanrının kendilerini cezalandırdığını düşünmüşler.
Üst katta ise Samilerin kültürü, yaşam şekli sergileniyor. Samiler, Norveç genelinde Tromso ve Oslo’da yaşayan bir etnik topluluk. Asıl vatanları İskandinav ülkelerinin kuzey bölgesi olan Samilerin dilleri, kıyafetleri, kültürleri Avrupalılara benzemiyor. Geçmişte balıkçılık, ren geyiği ve tarım ile geçinen Samiler günümüzde de kültür ve dillerini devam ettiriyorlar.
Not: Bilim Müzesine girerken alınan bilet ile Kutup Müzesine de giriliyor.
Tromso’da gezilecek diğer yerler
- Kuzeyin uzun yeleli atlarının olduğu çiftleri ziyaret edebilir, ata binebilirsiniz.
- Limandaki turizm ofisine uğrayıp şehir haritası alarak, üzerindeki mor ışık işaretlerini belleğinize yer edin çünkü bu noktalar kuzey ışıklarının en iyi izlenebileceği seyir noktaları. Tromso’nun etrafı açık olduğundan şehrin her yerinden izlenebiliyor ancak fotoğraf çekimi için şehir ışıklarından uzaklaşılması gerekiyor. İşte bu durumda da en güzel yerler bu seyir terasları.
- Tromso’ya köprü ile bağlanmış Kvaloya adası, okyanus kıyısındaki Ersfyord ve Grotfyord hem kuzey ışıklarının iyi izlenebildiği hem de fotoğrafik açıdan güzel karelerin yakalanacağı yerlerin başında geliyor.
- Husky köpeklerinin çektiği kızaklarla ormanda 1 saatlik gezinti yapabilirsiniz.
- Tromso’ya Türkiye’den bir tur ile gitmemiş iseniz şehir merkezindeki turizm firmalarının düzenlediği geceliği 100 Euroya kuzey ışığı turuna katılabilirsiniz. Hava durumu ve ışık aktivitelerine göre gece tur düzenleyen bu firmaların arasında tekne ile yemekli / yemeksiz kuzey ışığı turu yapanlar da var.
- 1 kasım-31 ocak tarihleri arasında gemi turu ile balinaların yaşamlarına ve okyanustaki gezintilerine tanıklık edebilirsiniz.
- Kısa / uzun fiyord turlarında; bembeyaz karların arasında sarılı kırmızı sevimli balıkçı kulübeleri, dağların fiyordlara muazzam yansımaları, doğanın huzur veren yalınlığı izlenebilir.
- Fiyordlarda balık tutabilirsiniz.
Tromso’da konaklama ve alışveriş
Norveç’de euro değil Norveç kronu ( NOK) geçiyor. 1 TL = 2.92 NOK / 1 Euro = 9.33 NOK.
Bütçenize uygun bir otel ya da hostel için www.booking.com’a bakabilirsiniz ya da www.airbnb.com dan ev kiralayabilirsiniz. Biz kuzey ışığı fotoğrafı çekmek için geldiğimizden, şehir dışında 10 kişilik bir ev kiraladık, Tromso’daki süpermarketlerden alışveriş yaptık ve yemeğimizi evde kendimiz pişirdik.
Market alışverişi yaparken not ettiğim en yüksek en düşük ürünler: 10 kişilik somon için 25 TL karşılığı Norveç Kronu öderken, iki adet iri biberin fiyatı 30 TL karşılığı Norveç Kronu idi. Sebze oldukça pahalı.
Musluklardan akan su oldukça temiz ve lezzetli, sırtçantama koyduğum boş su şişesi ile beş gün boyunca suya para vermemiş oldum ki küçük suyun ücreti 10 TL civarı ( 29 NOK ). Ekmek ise benzincilerde marketlere nazaran daha ucuz. Ekmek çok tüketilen bir gıda değil buralarda, iki ekmek büyüklüğündeki ekmeğin ücreti 13 TL ( 39 NOK).
