Küba devrimi ile tarihe imzasını atan devrimci kişilik Che. Asıl adı Ernesto Guevara, Arjantin’de 14 Haziran 1928’de dünyaya geldi, tıp öğrencisi iken ailesini ve ülkesini geride bırakıp Güney Amerika’yı motosiklet ile keşfe çıktı ve bu seyahat onu Ernesto’dan Che’ye dönüştüren bir seyahat oldu.
Küba Devriminde Che
Che, Fidel ile Meksika’da tanışıp devrim harekatına katıldı, Granma gemisi Meksika’dan Küba’ya geçerken içindeki 82 kişiden sadece Che Kübalı değildi. Santa Clara’da Batista’nın silah dolu trenlerine geçit vermeyen Che, bu direnişi ile devrime giden bir zafer yazdı ve Batista bu yenilgiden sonra ülkeyi terketti.
1959 yılında devrim ilan edilirken Fidel’in yanında ve sağkolu oldu. Doğuştan Kübalı sayıldı ve vatandaşlık hakları verildi, Küba Merkez Bankası Başkanlığına getirildi, Che imzalı basılan paralarda şeker kamışı toplayan köylülerin resmine yer verdi. Küba’yı uluslararası toplantılarda temsil etti.
İki evlilik yaptı, beş çocuğu oldu. “Küba’dan ayrılma vaktim geldi” dedi ve hem Küba vatandaşlığını hem de kendisine sunulan tüm imkanları bırakarak dünyanın farklı coğrafyalarına emperyalizme karşı savaşmaya gitti. Kendini dünya halklarına adamış bir devrimci olan Che, 9 Ekim 1967 yılında Bolivya’da henüz 39 yaşında iken elleri kesilerek öldürüldü ve kimsenin bilmediği bir yere gömüldü.
Che’nin mezarı neden Santa Clara’da?
1997 yılında, Bolivya’da bir uçak pistinin altındaki mezardan çıkartılan kemiklere DNA testi yapıldı ve Che’ye ait olduğu kesinleştirilen mezar Santa Clara’daki anıt mezara nakledildi.
Rehberimizin bize anlattığına göre; Arjantinli bir gazeteci Bolivya’ya giderek Che’yi öldüren Bolivyalı tetikçi askeri uzun süren araştırmalar ile buluyor ve bir şekilde konuşmasına ikna ederek röportaj yapıyor, tetikçi Che’nin gömüldüğü yeri bu röportajda gazeteciye tarif ediyor ve böylece Che’nin mezarına ulaşılıyor. Rehberimiz bu bölümleri anlatırken gözyaşlarını tutamıyor.
Santa Clara, Batista’nın silah dolu trenlerine Che’nin geçit vermediği yer. Anıt mezarın buraya yapılmış olma sebebi de bu. Küba’ya gelen turistler Santa Clara’ya sadece Che’yi ziyaret için geliyorlar.
Sabahın erken vaktinde kalktık, içim kıpır kıpır, Che’yi ziyarete gideceğiz. Beyaz bir elbise giydim, bir devrim marşı mırıldanıyorum “varmak için o güzel yarınlara, bizim de dağlarımız var Che Guevera…” Sessiz bir şekilde müzeye giriyoruz, içerisi loş, kamera kesinlikle yasak. Duvarda ise 38 devrimcinin isimleri yazıyor. Tam da ortasında Che Guevara’nın adı yazan panonun önündeyiz, topluca saygı duruşunda bulunuyoruz. Çocukluğumdan beri adını duyduğum Che, işte karşısında ve büyük bir heyecan içindeyim…
Müzeyi gezmeye devam ediyoruz. Che’nin kullandığı silahlar, not defterleri, kıyafetleri, fotoğrafları, matarası, fotoğraf makinası ve diğer eşyalar sergileniyor.
Küba, Che’ye minnettar!
Kübalılar Che’ye çok önem veriyorlar, saygıları sonsuz, bunu içten duyduklarını hissedebiliyoruz. Che hakkında konuşurken “büyük kahraman” olarak görüyorlar ve orta yaş üzeri kişilerin gözleri doluyor her Che deyişlerinde. Küba’ya devrimi getiren Che şimdilerde ise turist getiriyor. Hediyelik eşyaların önemli bir kısmında Che fotoğrafı yer alıyor. Sokak aralarındaki duvarlarda, arabaların aynalarında, tişörtlerinde, şapkalarında, bozuk paralarında, okulun duvarında, eczanenin panosunda yani ummadığınız her yerde Che karşınıza çıkıyor.
Çocuklara daha anasınıfında iken Che ve devrim tarihi öğretiliyor. Derslere başlamadan önce öğrenciler ” Hepimiz Che gibi olacağız! ” andını okuyorlar. Okullarda duvarlarda Che fotoğrafları ve sözleri asılı. Turist rehberleri Che için özel bir bölüm koyuyorlar programlarına ve duygusal bir anlatımla Che’den övgüyle bahsediyorlar. Özetle; Che, Küba için çok değerli.
O meşhur Che fotoğrafını ise gazeteci Alberto Korda 1960 yılında bir toplantıda çekmiş. Her yerde gördüğümüz bu meşhur fotoğrafı bir alkol markası izinsiz kullanınca Korda dayanamayıp Che’nin fotoğrafının alkolle yanyana ve ticari olarak kullanılması kabul edilemez deyip 50.000 Dolarlık telif hakkı davası açmış, kazandığı parayı da Küba Sağlık Örgütüne bağışlamış.
Devrimin romantik kahramanı Che!
Havana’daki Devrim Meydanı’nda iki devrimcinin portresi yer alıyor, biri Che diğeri ise Camilo. Che’nin portresinin altında Hasta La Victoria Siempre! (Zafere Kadar Daima!) yazıyor.
Camilo ise Fidel, Raul ve Che ile devrim için mücadele eden dördüncü önemli karakter, uçağı okyanusa düştüğünden mezarı bulunmamakta ancak Kübalılar Camilo’yu 28 ekimde okyanusa çiçekler bırakarak anıyorlar. Camilo’nun Devrim Meydanındaki portresinin altında ise Vas Bien Fidel! (İyi gidiyorsun Fidel!) yazıyor.
Yazdığı kitaplar ve yaşadığı aşklardan olsa gerek Che için romantik devrimci de deniliyor. Che’yi daha iyi tanımak istiyorsanız kitaplarını okuyabilir, “Motosiklet Günlükleri” ” Gerilla” gibi sinemaya aktarılmış filmlerini izleyebilirsiniz.
Che’nin söylediği meşhur sözlerden örnekler:
- Gerçekçi ol, imkansızı iste…
- Hayatta öyle seçimler yap ki, kazandığın şeyler kaybettiklerine değsin…
- Kaybettiğinizde değil, vazgeçtiğinizde yenilirsiniz…
- Belki hiç birşey iyi gitmedi ama hiç birşey de beni yolumdan etmedi…
- Bir çiçeği öldürebilirsiniz ama baharı öldüremezsiniz…
- Düşmanın yoksa hayatta hiç başarılı olmadın demektir…
- Vatanı sorulduğunda ” Benim vatanım tüm Latin Amerika’dır” demiş.
